Tο αρχετυπικό «ταξίδι του ήρωα»

Ο Αμερικανός μυθολόγος, συγγραφέας και καθηγητής Τζόζεφ Κάμπελ εισάγοντας το αρχετυπικό «ταξίδι του ήρωα» έδωσε τα βασικά χαρακτηριστικά του Ήρωα, ο οποίος πρωταγωνιστεί διαχρονικά στους μύθους όλων των πολιτισμών.
Ο Ήρωας καλείται να ξεκινήσει την περιπέτεια μιας αναζήτησης, που μέσα από προκλήσεις και επώδυνες δοκιμασίες θα τον οδηγήσει τελικά στην επίτευξη της αυτογνωσίας του και στη σωτηρία του λαού του.
Καθ΄ όλη τη διάρκεια του ταξιδιού, ο φόβος συμπρωταγωνιστεί ως απαραίτητος μηχανισμός επιβίωσης και άμυνας απέναντι στους πραγματικούς κινδύνους.
Αν όμως ο Ήρωας δεν κατακτήσει τους φόβους του, δεν θα καταφέρει να διεκδικήσει τον θησαυρό που ψάχνει (τον αληθινό εαυτό) και να φέρει εις πέρας το ταξίδι επιστρέφοντας νικητής.

Στο έργο που διαδραματίζεται σήμερα ο πρωταγωνιστικός ρόλος δεν ανήκει στον άνθρωπο-ήρωα, αλλά στον βασικό φόβο του, που αφορά στην επιβίωσή του. Τα πράγματα δείχνουν πως δεν είναι εν τάξει, και για να μπούν σε τάξη είναι απαραίτητη η ανακατανομή των ρόλων. Να επαναπροσδιοριστεί το κεντρικό πρόσωπο της ιστορίας.

Το ταξίδι της αυτοπραγμάτωσης του σημερινού Ήρωα δυσχεραίνεται από την ακατάπαυστη και συστηματική τροφοδότηση του βασικού του φόβου. Οι συνθήκες που επικρατούν σήμερα μπορούν είτε να τον αποθαρρύνουν, είτε να συντείνουν στην αφύπνισή του.
Ο Ήρωας, εσύ, εγώ, ο καθένας που αντεπεξέρχεται στις καθημερινές προκλήσεις κι εργάζεται με υπομονή και επιμονή για την προσωπική του ολοκλήρωση, δοκιμάζεται διαρκώς. Καλείται να εστιάζει όλο και περισσότερο στην εσωτερική του δύναμη παρά στις αδυναμίες του. Να ασκείται στην παρατήρηση και στην εγρήγορση, ώστε να παραμένει ατάραχος μπροστά στους υπερτροφικούς φόβους που ξεπροβάλλουν στο διάβα του.
Παράλληλα να καλλιεργεί τη διάκριση, για να μπορεί να αναγνωρίζει τη δυναμική του βασικού φόβου κάθε φορά που ενεργοποιείται, και να τη χρησιμοποιεί προς όφελός του.
Σύμφωνα με το αρχετυπικό ταξίδι του Τζόζεφ Κάμπελ, πρόκειται για την ανώτατη δοκιμασία που αντιμετωπίζει ο Ήρωας. Να κατακτήσει τον βαθύτερο φόβο του — το φόβο του θανάτου — και να τον μετατρέψει σε σύμμαχο. Τότε μόνο θα καταφέρει να ξαναγεννηθεί, να επιστρέψει στο σπίτι του νικητής, σοφότερος, έτοιμος να βοηθήσει τους άλλους και να αντιμετωπίσει τις καινούργιες προκλήσεις, με εμπιστοσύνη σε κάθε νέο βήμα του.

«Η σπηλιά που φοβάσαι να μπεις, κρύβει το θησαυρό που ψάχνεις.
Ο ιερός σου τόπος είναι εκεί όπου μπορείς να βρεις τον εαυτό σου ξανά και ξανά.» -Τζόζεφ Κάμπελ-

 

Ζωή Πεπόνη

- Νοέμβριος 2020